De doorwerking van het slavernijverleden

‘Mooie nieuwe patta’s niffo, helemaal klaar voor de fissa van vanavond!’, schreeuwt een vriendje naar je, terwijl je op je fiets voorbijrijdt. Je schreeuwt terug dat je even langs je osso gaat, maar daarna nog langskomt. 

Misschien gebruik je deze woorden ook in je dagelijks leven. Misschien heb je deze woorden wel eens meegezongen omdat ze voorkwamen in een nummer. Je staat er misschien niet bij stil, maar deze woorden zijn een doorwerking van het slavernijverleden van Nederland. 

Hoewel het al lang geleden is, zijn de sporen van het slavernijverleden over de hele wereld te zien. Van Nederlandse namen voor forten in West-Afrika, tot de gesproken taal in Suriname, tot overzeese koninkrijksgebieden en de samenstelling van de bevolking in Nederland. Het verleden is niet meer uit te wissen en de gevolgen zijn tot de dag van vandaag zichtbaar. In deze lesbrief duiken we hier dieper in, ook omdat eind van deze maand het einde markeert van het herdenkingsjaar van 160 jaar wettelijke afschaffing van de trans-Atlantische slavernij. 

Opdrachten

Welke gebieden waren betrokken bij de trans-Atlantische slavernij?
1 Schrijf drie namen op van de huidige landen waar deze gebieden liggen

2 Wat was de rol van deze gebieden in de trans-Atlantische driehoekshandel? Zet de volgende onderdelen bij het juiste land:
-De verkoop van de producten en het investeren van de winst,
-De aanvoer van tot slaaf gemaakten, 
-Het verbouwen van producten op plantages door tot slaaf gemaakten.

Land	De rol van het land tijdens de slavernij

Als je kijkt naar de Surinaamse samenleving, kun je ook daar nog cultuurelementen herkennen uit het slavernijverleden.
3 Welk cultuurelement geeft de relatie tot het voormalig koloniaal moederland weer?

Toch spreken ze in Suriname nog een andere taal.
4 Hoe is deze taal ontstaan?

A Het is Spaans, doordat er veel Spaanstalige gebieden om Suriname heen liggen.  

B Het is een vermenging van allerlei talen die in Suriname werden gesproken doordat er verschillende groepen mensen naartoe zijn gekomen.

C Het is een overblijfsel van de Spaanse overheersing van het gebied. Doordat er veel kolonisten achter zijn gebleven is het een belangrijk element geworden in de taal. 

Woorden als patta en osso komen uit het Sranang-Tongo. Maar ook andere cultuurelementen zijn vanuit Suriname naar Nederland gekomen. 
5 Hoe zijn deze cultuurelementen naar Nederland gekomen?

Op 1 juli is er Ketikoti, vrij vertaald betekent dat ‘ketenen verbroken’, omdat de slavernij toen werd afgeschaft.  Het is voor velen een belangrijke dag, voor sommige mensen net zo belangrijk als de dodenherdenking op 4 mei. Ook voor de doorwerking van het slavernijverleden. Zo is er nog altijd sprake van vooroordelen en racisme. 

Gebruik Google en zoek ‘Wat is Keti Koti’ van NPO-kennis op. Bekijk de filmpjes en lees de teksten. 
6 Vaak hoor je twee verschillende jaartallen over de afschaffing van de slavernij. Leg uit waarom dit zo is.

Gebruik Google en zoek ‘Wat is racisme’ van NPO-kennis op. Bekijk de filmpjes en lees de teksten. 
De laatste jaren is er wel meer aandacht voor deze gemeenschappelijke geschiedenis en wat tot ons cultureel erfgoed moet behoren. Er is nu ook meer oog voor andere perspectieven, waar voorheen minder naar geluisterd werd.  Zo gaan er bijvoorbeeld stemmen op om een standbeeld van J.P. Coen weg te halen in het centrum van de stad Hoorn. 

In de volgende vraag ga je onderzoek doen naar cultureel erfgoed. Zoek informatie op over J.P. Coen, De Gouden Koets en het standbeeld van Heutz in Bronbeek.
8 Stel dat je mag bepalen wat er moet gebeuren met het erfgoed, wat zou je doen en waarom?

Hoewel de doorwerking niet alleen in het erfgoed terugkomt, zien we helaas ook nog een doorwerking in het dagelijks leven van nakomelingen van tot slaaf gemaakten. 
9 Kun je een situatie herinneren waarin je dit misschien herkent uit je directe omgeving?

Van de makers van De wereld van