Echt of nep? Een Romein maakt het niet uit

Oktober is de maand van de geschiedenis en dit jaar is het thema: Echt nep. Beeldvorming, framing, misleiding en waarheidsvinding zijn van alle tijden. Ook ons beeld van de geschiedenis zelf verandert continu mee met de tijdgeest en door voortschrijdend inzicht. Bijvoorbeeld door onderzoek naar echt en nep in de huizen van Romeinen.

Het origineel is beter dan namaak, zo denkt de moderne mens. Dus liever een echte tuin en echt marmer in huis dan een geschilderde tuin op een muur en nep-marmer. Lang dachten we dat Romeinen in de oudheid dezelfde mening hadden. Maar uit onderzoek van Suzanne van de Liefvoort blijkt dat die aanname niet klopt. Ze bestudeerde antieke bronnen en deed onderzoek in de steden Pompeii en Herculaneum. Deze steden zijn goed bewaard gebleven doordat ze onder een aslaag kwamen te liggen tijdens een uitbarsting van de vulkaan Vesuvius (79 n.C.).

Van de Liefvoort bezocht huizen in Pompeii en Herculaneum en lette vooral op de ruimten voor privégebruik waar familie en vrienden mochten komen en ruimten waar mensen kwamen met wie een zakelijke of minder persoonlijke band was. In de verschillende ruimten keek ze bijvoorbeeld naar zichtlijnen. Waar valt je oog op als je een ruimte binnengaat? Hoe werden de voornaamste kamers ingericht? Het belangrijkste voor een Romein is volgens Van de Liefvoort of de inrichting van een huis klasse en smaak uitstraalt, wat wordt uitgedragen met een decoratie. Of die echt of nep is, doet er minder toe.

Bekijk de video ‘De waarde van echt en nep’ tot 2:00 (Met cliënten bedoelt Van de Liefvoort werkgerelateerde gasten.) en beantwoord de vragen.

Opdrachten

1 Waarin verschilt de hypothese van Van de Liefvoort van die van archeoloog en kunsthistoricus Paul Zanker?

Van de Liefvoort onderzocht het Huis van Apollo in Pompeii, waarin zowel geschilderd als echt marmer in dezelfde periode als decoratie zijn aangebracht.
2 Bedenk een reden waarom het belangrijk is om te weten dat het echte en het nep-marmer uit dezelfde periode dateren.

Zanker schrijft dat echte decoraties te vinden zijn in huizen van rijke Romeinen, de nep-variant vinden we terug in gewone huizen.
3 Bedenk een verklaring voor deze uitleg van Zanker.

Van de makers van Memo