De scheiding van de machten is een bekend begrip bij het vak maatschappijleer. De Franse filosoof Montesquieu kwam met zijn trias politica; een scheiding van de uitvoerende, de rechtsprekende en de wetgevende macht. Daar waar de uitvoerende macht en wetgevende macht in het Nederlandse politieke systeem hier en daar overlappen, is de rechterlijke macht geheel onafhankelijk. Officieren van Justitie – die vallen onder het Openbaar Ministerie (OM) – zijn onderdeel van de uitvoerende macht.
Akwasi
Het is 1 juli als rapper Akwasi op de Dam tijdens een Black Lives Matter protest uitspraken doet over Zwarte Piet. “Op het moment dat ik in november een Zwarte Piet zie, trap ik hem hoogstpersoonlijk op zijn gezicht”. Het OM vond de uitspraak opruiend en strafbaar maar gaat niet over tot vervolging. Dit omdat Akwasi publiekelijk afstand genomen heeft van zijn uitspraken. Het sepot wordt ondertekend door officier van justitie Jacobien Vreekamp. Als blijkt dat Vreekamp in haar vrije tijd tegelijkertijd een bestuursfunctie bekleedde bij het Meldpunt Discriminatie Amsterdam met Kick Out Zwarte Piet (KOZP) voorman Mitchell Esajas, is het voor CDA-Kamerlid van Dam reden te pleiten voor een ‘heroverweging van het OM. Eerder al tweette Geert Wilders zijn ongenoegen over de zaak. In een reactie schrijft het OM dat het besluit onafhankelijk tot stand is gekomen omdat er meerdere officieren van justitie bij betrokken zijn geweest. Het besluit om niet tot vervolging over te gaan blijft staan.
De zaak Clarice Gargard
Diezelfde OvJ is wel van een andere zaak afgehaald. Het OM deed dit omdat de aanwezigheid van Jacobien Vreekamp de aandacht kan afleiden van waar de zaak over gaat. De zaak waar 25 verdachten zijn gedagvaard gaat over het plaatsen van opruiende, beledigende en discriminerende teksten op het sociale medium Facebook. Journaliste Clarice Gargard – het slachtoffer in deze zaak – is ontstemd. In de zaak zijn taakstraffen en boetes geëist door een andere OvJ dan Vreekamp.
Onafhankelijkheid
Het hebben van nevenfuncties wordt vanuit het OM gestimuleerd – ‘om middenin de samenleving te staan’. Maar in sommige gevallen lijkt het toch een schijn van partijdigheid met zich mee te brengen. Moet een officier van justitie nevenfuncties kunnen vervullen met als doel het OM middenin de samenleving te plaatsen, of gaat dat ten koste van de onafhankelijkheid die het OM zou moeten uitstralen? Wat denk jij?
