Een speciale taal: gebarentaal

Veel mensen in ons land zijn doof of slechthorend. Het gaat om mensen die door erfelijke aanleg of door problemen tijdens de zwangerschap vanaf hun geboorte niet goed kunnen horen, en om mensen die later in hun leven gehoorproblemen krijgen. Voor hen allen is gebarentaal een uitkomst. Mensen die later doof worden, leren later in hun leven gebarentaal of gebruiken Nederlands, ondersteund met gebaren.

Er zijn verspreid over ons land verschillende speciale basisscholen die onderwijs in het Nederlands én in de Nederlandse gebarentaal aanbieden. En er zijn drie tweetalige middelbare scholen voor dove en slechthorende kinderen. Een van deze scholen is de Kentalis Guyotschool in Haren bij Groningen. Hier kunnen dove en slechthorende kinderen uit heel Nederland door de week intern wonen en naar school gaan.

Bekijk de video ‘Wat is gebarentaal?’ Maak daarna de opdrachten.

Opdrachten

1 Hoeveel mensen in Nederland zijn er doof of slechthorend?
A ongeveer 100.000
B ongeveer 1.000.000
C ongeveer 1.500.000
D ongeveer 2.000.000

2 Er zijn nogal wat genen die bij een mutatie tot gehoorproblemen kunnen leiden. Bijvoorbeeld het CJB2-gen. Een recessieve mutatie van dit gen op een autosoom (chromosoom 12) veroorzaakt doofheid.
Als van een stel, Gerard en Loes, beide op één van hun twee chromosomen nummer 12 zo’n recessieve mutatie hebben, zijn ze dan doof? En hoe groot is de kans dat ze samen een kind krijgen dat doof is?

3 Bij de mutatie aan het CJB2-gen zit er een fout in een eiwit dat functioneert in de cochlea (het slakkenhuis) in het oor.
Bedenk wat er fout kan gaan in de cochlea.

4 Roeier Melvin Twellaar (Europees kampioen in de skiff in 2022 en winnaar van Olympisch zilver in de dubbeltwee in 2024) is niet doof, maar volledig tweetalig. Hij leerde als klein kind van zijn ouders thuis vooral gebarentaal en vanaf de basisschool vooral Nederlands.
Leg uit hoe dit kan.

5 Leg uit dat als bij een gehoortest kort na de geboorte blijkt dat de baby doof is, de ouders er verstandig aan doen om zo snel mogelijk een cursus gebarentaal te volgen.

6 Als jij iets duidelijk wilt maken, ga je harder praten.
Hoe doe je dat in gebarentaal?

7 Gebaren kun je opzoeken in een papieren of online gebarenwoordenboek.
Bedenk eerst zelf in duo’s wat het gebaar zou kunnen zijn voor ‘oog’ en voor ‘hart’. Check via de site van het gebarenboek (en) wat de juiste gebaren zijn voor oog en hart . Lijken ze op de gebaren die jullie hebben bedacht?

8 Welk biologisch begrip laat de leerling van de Kentalis Guyotschool hieronder zien? Hij beweegt zijn armen omhoog tot de getoonde positie.
A dood
B levend
C levenloos (niet levend)

Van de makers van Biologie voor jou