‘In Nederland is lang gestreden voor een aantal democratische waarden, waaronder de scheiding van kerk en staat, de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst. In ons land zijn mannen en vrouwen gelijk voor de wet en maken we geen onderscheid naar ras, geloof of seksuele geaardheid. Iedereen die in ons land wil wonen, moet deze waarden respecteren en naleven. Van niemand wordt gevraagd de eigen herkomst of cultuur te verloochenen, maar aan grondwettelijk vastgelegde normen kan niet worden getornd en tegen intimidatie en geweld wordt hard opgetreden’, zei koning Willem Alexander. In de troonrede merkte het staatshoofd ook op dat ‘we ons afvragen of de verschillen in cultuur en normen en waarden niet te groot zijn.’
Norm
Volgens premier Mark Rutte waren deze woorden meer dan een oproep. ‘Het is een normering. Het is het vastleggen met elkaar in dit land wat die norm is’, liet de minister-president aan de NOS weten. In de Volkskrant sprak premier Rutte over het onbehagen. ‘Blijft Nederland wel Nederland? Gaan wij steeds meer kleine aanpassingen doen om het ongemak weg te nemen bij mensen die van buiten komen? Omdat zij dingen ongemakkelijk vinden? Moeten die twee kerels dan maar niet meer hand-in-hand door de Schilderswijk lopen? Moet die vrouw maar niet meer die rok aantrekken als ze daar die markt op gaat? Dat begrip mogen we nooit hebben. Heel jammer als u dat ongemakkelijk vindt, maar we gaan er toch mee door.’
Pleurt op
In de Tweede Kamer gingen de fractievoorzitters met elkaar in debat over de Nederlandse waarden. NRC Handelsblad merkte op dat de fractievoorzitters opvallend eensgezind in hun definitie van wat hoort en niet hoort in Nederland. ‘Ze kwamen allemaal met dezelfde voorbeelden. Een homostel moet ongestoord hand in hand in over straat kunnen gaan. Dansen op politieauto’s, zoals treitervloggers in Zaandam de afgelopen week deden? Volstrekt onacceptabel’, schreef het dagblad. Feller werd het debat toen het over de uitspraak ‘pleurt op’ van premier Rutte ging. De minister-president zei dit eerder tegen een Turkse Nederlander die tijdens een live-uitzending een NOS-verslaggever belaagde en ‘oprotten’ in de camera riep. ‘Als pleur op de norm voor Nederland is, dan is dat echt heel erg’, concludeert CDA-fractievoorzitter Sybrand Buma. PvdA-leider Diederik Samsom vindt dat de premier dit soort woorden niet kan gebruiken. Premier Rutte blijft bij zijn uitspraak: ‘Dit is mijn mening.’
