Rechter Antonin Scalia stierf onverwacht op 79-jarige leeftijd. Hij was één van de negen rechters van het Amerikaanse Hooggerechtshof. Dit is de hoogste rechtbank van de Verenigde Staten. Deze rechters toetsen wetten aan de Grondwet. Begin vorige week floten Scalia en zijn collega’s de Amerikaanse president nog terug, omdat Obama volgens de rechters eind vorig jaar te snel had ingestemd met het klimaatakkoord. Voorlopig liggen de plannen om de uitstoot van broeikasgassen in de Verenigde Staten te reduceren in de koelkast. Met het wegvallen van Scalia blijven er nog acht rechters over: vier rechters die ooit door een Republikeinse president zijn voorgedragen en vier door een Democratische president. Republikeinse rechters zijn doorgaans conservatief en Democraten juist progressief.
Gevolgen
De afgelopen jaren hadden de door Republikeinse presidenten benoemde rechters een meerderheid in het Hooggerechtshof. Als president Obama een kandidaat benoemt, dan is het Hooggerechtshof in meerderheid Democratisch. De Amerikaanse president mag weliswaar een kandidaat voordragen, maar de Senaat moet hiermee wel instemmen. De Republikeinen hebben nu een meerderheid in de Senaat. ‘De Republikeinen staan voor een tactisch dilemma. Ze kunnen iedere kandidaat tegenhouden, en hopen dat een volgende president een Republikein zal zijn. Dat is niet per se gunstig, want de huidige 4-4-stand in het Hof is ook weinig aantrekkelijk. Als in het Hooggerechtshof de stemmen staken, dan geldt de uitspraak van een lager rechtscollege’, schrijft NRC Handelsblad. Volgens The New York Times zou bijvoorbeeld het aantal abortusklinieken in de staat Texas beperkt worden tot tien, terwijl in een andere zaak fabrieksarbeiders op basis van eigen berekeningen extra betaald krijgen voor overuren.
Verkiezingen
De Democraten willen dat de nieuwe rechter snel benoemd wordt, zodat het Hooggerechtshof kan blijven functioneren. ‘De benoeming van opperrechters is in zeker zin een bonus voor presidenten. Terwijl zij zelf aan een termijn van vier jaar zijn gebonden, kunnen zij via de rechters over hun graf regeren’, concludeert de Volkskrant. Dat is voor Republikeinen juist een reden om een nominatie te blokkeren. Rechters worden namelijk voor het leven benoemd. ‘We zitten midden in een belangrijk presidentieel verkiezingsjaar’, stelt de Republikeinse Senator Kelly Ayotte in The New York Times. ‘Amerikanen verdienen de kans om hun stem mee te laten wegen gelet op de gevolgen die de nominatie de komende decennia heeft voor zowel het Hooggerechtshof als voor ons land.’
