De troonrede van 2013 voorzag in de introductie van het begrip participatiesamenleving – iedereen moest weer gaan meedoen in de samenleving. Daarmee werd het oude idee van de verzorgingsstaat gemoderniseerd. Gemeenten werden in 2015 verantwoordelijk voor het laten meedoen van kwetsbare groepen in de samenleving: bijstandsgerechtigden, Wajongers (arbeidsongeschikte jongeren met een beperking), en mensen die werkten in de sociale werkplaatsen. We tellen tussen de 400.000 en 500.000 mensen die gemeenten moesten gaan helpen via de Participatiewet. Deze wet heeft het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) nu onder de loep gehouden. De conclusies zijn weinig positief. De Nederlanders uit deze groep die weer aan het werk zijn gegaan de afgelopen vijf jaar zijn dat zeer waarschijnlijk omdat het economisch goed gaat met Nederland. Niet vanwege de Participatiewet. Het SCP uit haar zorgen voor als het straks economisch minder gaat. Blijven deze mensen dan nog wel aan het werk?
De Participatiewet is geëvalueerd in een tijd van economische voorspoed. Gedurende die tijd steeg de kans op werk voor een bijstandsontvanger van 7 naar 8 procent. Wajongers zagen hun kansen stijgen tot zo’n 38 procent daar waar het 29 procent was. Opmerking hierbij is dat dit vaak tijdelijke banen zijn. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het begeleiden van deze groep mensen naar passend werk. Dat was tot voor kort vrijblijvend. Nu wil staatssecretaris Tamara van Ark (VVD) deze passende ‘tegenprestatie’ verplichten. Te denken valt dan aan werk, een studie, verplichte schuldhulpverlening of vrijwilligerswerk. Vooral de kleine groep van 50.000 mensen die echt niet willen werken zou hiermee moeten worden gedwongen om toch een bijdrage aan de participatiesamenleving te doen. Het SCP noteert dat een groot deel van de Wajongers en bijstandsontvangers verwacht nooit te kunnen meedoen op de arbeidsmarkt. Heeft de staatssecretaris met de verplichting van een tegenprestatie de juiste oplossing te pakken of wordt er teveel gevraagd van kwetsbare groepen in de samenleving. Wat denk jij?
