Ben je voor of tegen de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv)? Over deze wet gaat het referendum. Een belangrijke wijziging in de Wiv is de verruiming van de bevoegdheden van inlichtingendiensten op het gebied van kabelgebonden communicatie. ‘Door de verruiming van hun bevoegdheden kunnen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) onder de nieuwe wet kabelgebonden communicatie breder onderscheppen dan nu. Dat kan ertoe leiden dat er bij de diensten ook gegevens terechtkomen over personen die niet kwaadwillend zijn. In dit verband wordt in het publieke debat soms van een ‘sleepnet’ gesproken en wordt de wet zelf ook wel ‘Sleepwet’ genoemd’, legt de Rijksoverheid uit.
Minder democratisch?
Het kabinet wil van dit soort referenda af. Minister Ollongren (D66) verdedigde dit besluit in de Tweede Kamer. ‘Dat juist een D66-minister het referendum ten grave moest dragen is pikant, omdat D66 (met PvdA en GroenLinks) aan de wieg stond van het referendum. Partijen links en rechts schoten vrij op Ollongren en haar partij’, schrijft Trouw. De Volkskrant merkt op dat de uitkomst van het debat bij voorbaat vaststaat. ‘D66, in het verleden mede-initiatiefnemer van de referendumwet, koos in de formatie de kant van VVD, CDA en ChristenUnie. De D66-minister kreeg de opdracht het schrappen van het referendum door Tweede en Eerste Kamer te loodsen’, aldus de krant. ‘Natuurlijk roept de afschaffing van het raadgevend referendum vragen op. Wordt Nederland hiermee minder democratisch? Democratie houdt wat het CDA betreft meer in dan de helft plus een’, zegt CDA-Kamerlid Harry van der Molen in de Telegraaf.
Geen referendum
Het lijkt er op dat het referendum over de Sleepwet het tweede en laatste raadgevende referendum wordt. Het eerste referendum ging over het Oekraïne-verdrag. Een meerderheid van de kiezers stemde tegen het verdrag, maar het kabinet besloot het verdrag toch te ratificeren. Het kabinet wil een referendum over het afschaffen van het referendum blokkeren. Een groep politicologen en bestuurskundigen vindt dit onverstandig. Zij schrijven in NRC Handelsblad dat nog altijd een zeer ruime meerderheid van de bevolking uitgesproken voorstander is van het referendum. ‘Het niet-referendabel verklaren van de intrekkingswet zou getuigen van een dubbele kloof tussen volksvertegenwoordigers en hun achterban. Die uit zich dan niet alleen op inhoudelijke thema’s (steun voor het referendum), maar ook op de procedure (steun voor een referendum over het referendum). Het referendum is voor kiezers bij uitstek de manier om een dergelijke kloof te dichten.’
