Het wetsvoorstel is een initiatief van Tweede Kamerlid Pia Dijkstra (D66). Om het tekort aan donororganen tegen te gaan, pleit de politica al sinds 2012 voor actieve donorregistratie. In het voorstel van Dijkstra betekent dit dat je automatisch donor bent als je niet hebt aangegeven ertegen te zijn. Mensen die geen keuze hebben gemaakt, komen in het donorregister als “ik heb geen bezwaar gemaakt”. Volgens D66 wil 63 procent van de mensen wel donor zijn, maar staat slechts 24 procent als ‘ja’ geregistreerd. ‘In het huidige systeem, wanneer mensen geen keuze registreren, betekent dit in de praktijk dat de nabestaanden die moeilijke keuze moeten maken. Niet kiezen is dus in feite de keuze bij een ander leggen. Dat is precies wat D66 wil voorkomen: wij willen maximale zelfbeschikking’, stelt Dijkstra.
Nipte meerderheid
NRC Handelsblad noemt de uitkomst van de stemming verrassend. ‘Het CDA zou zich tegen het initiatiefwetsvoorstel keren. Daarmee leek een meerderheid onwaarschijnlijk, omdat alleen de fracties van D66, PvdA, SP en GroenLinks voorstander waren. Zij hadden samen 67 zetels in de Tweede Kamer. Er waren 76 voorstanders nodig’, schrijft de krant. De VVD’ers mochten zelf bepalen of ze voor of tegen stemden. Uiteindelijk stemde 75 Tweede Kamerleden voor. Dat was normaal gesproken één stem te weinig voor een overwinning, maar doordat een tegenstander van het wetsvoorstel zijn trein had gemist, eindigde de stemming in 75-74 in het voordeel van Dijkstra. Het wetsvoorstel moet nog naar de Eerste Kamer. Het is allerminst zeker dat de Senaat instemt.
Reacties
De directeur van de Nierstichting, Tom Oostrom, reageerde verheugd. ‘We zijn ontzettend blij dat de politiek dit maatschappelijke probleem heeft laten spreken’, liet hij aan RTL Nieuws weten. De Nederlandse Transplantatie Stichting spreekt zelfs van een ‘historisch moment’. Maar er was ook veel kritiek op het wetsvoorstel. ‘Mijn lichaam is van mij en niet van de staat of van de maatschappij of van wie dan ook’, schrijft een Trouw-lezer in een ingezonden brief. ‘Gaat D66 straks ook voorstellen dat iedereen gecremeerd moet worden, omdat er te weinig ruimte is voor begraafplaatsen, tenzij je daar bezwaar tegen maakt?’ Nadat de Tweede Kamer het wetsvoorstel aannam trokken bijna 4500 mensen hun toestemming voor orgaandonatie in. Volgens de NOS staan bijna zes miljoen Nederlanders nu in het donorregister. Bijna de helft geeft daarin toestemming voor doneren. Meer dan anderhalf miljoen mensen willen nadrukkelijk geen orgaandonor zijn.
