Vorige week verscheen een rapport van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) (download pdf). Daarin wordt de kwaliteit van de schoolverlaters beschreven. Een opvallende conclusie van het rapport is dat scholieren de opleiding vaak makkelijk en weinig uitdagend vinden en dat de examens niet erg ‘pittig’ zijn. Ongeveer tegelijkertijd kwam staatsecretaris Van Bijsterveldt met een voorstel om de exameneisen voor HAVO en VWO op te schroeven, vooral naar aanleiding van de teleurstellende reken- en taalkennis van scholieren. Wat is hier aan de hand? Is het onderwijs echt te gemakkelijk en moeten de eisen omhoog?
Uit het rapport van het ROA blijkt dat 17% van de VWO’ers, 12% van de Havisten en 11% van de VMBO’ers vinden dat de opleiding te weinig diepgang kent. Ik moet eerlijk zeggen dat ik dat nog redelijk mee vind vallen, het is zelfs aan de lage kant. Natuurlijk is het altijd goed om te streven naar uitdagend onderwijs, maar er zal altijd een groep scholieren blijven die andere verwachtingen hebben
De percentages leerlingen die de opleiding te gemakkelijk vindt, zijn vergelijkbaar, respectievelijk 13, 9 en 18%. Opvallend is dat vooral scholieren die de theoretische leerweg VMBO hebben gevolgd de opleiding gemakkelijk vonden (22%). Slechts 5% van de scholieren vindt de opleiding te moeilijk. En slechts een derde van de leerlingen vindt de gevolgde opleiding uitdagend genoeg. Daar staat tegenover dat een iets groter deel de opleiding juist niet uitdagend vindt. Ook hier springt de theoretische leerweg van het VMBO eruit, deze wordt door bijna de helft van de leerlingen (47%) niet uidagend genoemd!
Scholieren zijn dus redelijk kritisch ten opzichte van hun opleiding. De vraag is natuurlijk wel of deze antwoorden echt betekenen dat het onderwijs te gemakkelijk is, of dat de scholieren niet het juiste niveau hebben gevolgd. Ook zou je je af kunnen vragen of het feit dat alleen geslaagde scholieren zijn ondervraagd het beeld heeft vertekend. Dat vragen de onderzoekers zich ook af: aan het eind van het jaar komt er een onderzoek onder uitvallers.
De vraag is of strengere exameneisen het niveau van de opleiding zullen verhogen. De VO-Raad is niet erg positief over het voorstel. Het geeft te veel gewicht aan het Centraal Schriftelijk Eindexamen, wat tot problemen kan leiden als een leerling een slechte dag heeft tijdens het CSE. Het voorstel om voldoendes op de eindlijst te eisen voor Nederlands, Engels en wiskunde kan een te zware eis zijn, bijvoorbeeld voor allochtone leerlingen.
Ik denk wel dat een strenger examen zoals Van Bijsterveld voorstelt eraan bij kan dragen dat scholieren beter hun best gaan doen. Maar ik denk ook dat het vooral belangrijk is dat scholieren uiteindelijk echt leren wat ze zouden moeten leren. Dat er een duidelijke visie is op wat een scholier moet kennen en kunnen aan het eind van zijn schoolloopbaan. En bovendien dat dit past bij het niveau van de betreffende scholier. Het is daarom volgens mij vooral belangrijk dat scholieren op de juiste plek terecht komen. Ook moet er echt wordt gekeken naar de inhoud en vorm van zowel het curriculum als de examens, alleen maar het opschroeven van de normen zal, ben ik bang, niet genoeg zijn.
Wat denkt u: is het onderwijs te gemakkelijk en zijn strengere exameneisen daar een oplossing voor?
