Ik zit graag, en daarom regelmatig, in de klas. Ik ben nu aan een traject bezig voor verbetering van de taaldidactiek op het PIUS X – College in Bladel. Hieraan doen alle moderne vreemde talen en Nederlands mee. Een van de docenten is Ana de Andrade, die Spaans geeft. Enkele dagen geleden volgde ik enkele van haar lessen, waarvan ik er hier één beschrijf aan de hand van de Schijf van Vijf (afbeelding rechts) van Professor Gerard Westhoff (afbeelding links). De les werd gegeven aan een derde klas VWO.
De schijf bestaat uit vijf componenten, te weten:
| 1 | Blootstelling aan input | Contact met doeltaal |
| 2 | Inhoudsgerichte verwerking | Betekenisvolle input |
| 3 | Vormgerichte verwerking | Grammatica |
| 4 | (pushed) output | Leerling uit zich in de doeltaal |
| 5 | Strategisch handelen | Gebruik wat je weet, omzeil wat je niet weet. |
Wat mij direct opviel, was dat Ana nagenoeg alleen maar Spaans sprak en pas dan ondersteuning gaf in het Nederlands als het echt niet anders kon. Maar dan had ze eerst al geprobeerd haar boodschap op een nog eenvoudiger manier in het Spaans over te brengen (5e component). Toen ik haar later om een verklaring vroeg, zei ze dat leerlingen vooral leren als ze op hun tenen moeten lopen. En dan wachtte ze geduldig, maar wel nadrukkelijk, op de reactie in het Spaans van de leerling. Hiermee voldeed ze aan zowel de 1e component (contact met de doeltaal) als met de 4e. Ze dwong de leerlingen namelijk zich in te spannen en zich te uiten in het Spaans. Tegelijkertijd demonstreerde Ana in een soort meester-gezel model hoe je gebruik kunt maken van eenvoudiger idioom als je bepaalde woorden niet onmiddellijk tot je beschikking hebt (5e component).
Ana gebruikte een variatie aan input. Alle klaslokalen van haar school beschikken over beamers en alle zijn aangesloten op video-apparatuur en internet. Ze had een interessante mix gemaakt van videoclips en Powerpoint. De input was zeer betekenisvol (2e component) en droeg dus bij aan een voortgaande leerbereidheid bij de leerlingen.
Wat mij aangenaam verraste, was de wijze waarop zij met de grammatica omging (3e component). Ze gaf minimale uitleg bij de invuloefeningen, want zei ze “als ze eenmaal leren in het Spaans te denken, dan komen de vormen vanzelf”. Kennelijk was haar de theorie van de Universele Grammatica bijgebleven. De volgende keer gaan we weer bij Ana op bezoek. We kijken dan echter niet met de Vijf van Westhoff, maar met de Zeven van Witteman.
Op 26 oktober worden Prof. Westhoff en ik geïnterviewd aan de hand van vragen die u kunt indienen. Dit interview ziet u als YouTube-filmpje bij de presentatie van ons TENTATIEVE DIDACTISCHE MODEL in de laatste aflevering.
Mijn verzoek aan u: Stel ons vragen over alles wat te maken heeft met de didactiek van vreemdetaalverwerving.
