Twee gebeurtenissen in het recente verleden hebben mij er toe gebracht om me te gaan verdiepen in vreemdetaalverwerving (VTV). De eerste was enkele jaren geleden toen ik interim-directeur was van een school voor voortgezet onderwijs en een Franse lerares mij meedeelde dat: “de kinderen van het vmbo veel te dom waren om Frans te leren, omdat ze niets van grammatica begrepen.” Op mijn vraag of ze het wel zouden leren als ze een jaar naar Parijs mochten gaan, antwoordde ze echter: “ja natuurlijk, dan leren ze het wel.”
Ze bedoelde hiermee te zeggen dat haar leerlingen voldoende taalvermogen hadden, maar dat de benadering van het vak, lees: de didactiek, niet geschikt was.
De tweede gebeurtenis was enkele jaren later en wel in 2007. Ik volgde toen een lezing van Hans Hulshof, hoogleraar taalkunde aan de Universiteit Leiden. Prof. Hulshof liet ons onder meer het volgende diagram zien (klik hier).
Uit dit diagram blijkt dat Prof. Hulshof van mening is dat grammaticale instructie pas belangrijk wordt na het bereiken van het niveau B1 van ERK en dat tot die fase een hoge fouten-tolerantie dient te worden gehanteerd.
1 Waarom zou prof. Hulshof van mening zijn dat grammatica in de eerste twee jaar van het vreemdetaalverwervingsproces beter naar de achtergrond kan worden geschoven in onze taaldidactiek? Graag uw reactie.
2 Als u het met deze opvatting eens bent, hoe beoordelen we dan het werk van onze leerlingen? Graag uw reactie.
Grammatica versus vaardigheidsontwikkeling
In de afgelopen twintig tot veertig jaar heeft in de taaldidactiek een opmerkelijke accentverschuiving plaatsgevonden, met meer nadruk op taalvaardig worden en minder op taalanalyse en taalbeschouwing met behulp van grammaticaonderwijs. Historisch gezien heeft grammatica nooit als doel gehad leerlingen met taalproblemen te helpen. Grammatici als Den Hartog en Lohr beschouwden aan het einde van de 19e eeuw het grammaticaonderwijs als een middel om kinderen bewust te maken van reeds aanwezige intuïtieve kennis van de taal. Toch wordt grammatica nog massaal gebruikt om kinderen een vreemde taal te leren.
3 Hoe rijmt deze rol met het gegeven dat de intuïtieve kennis van de vreemde taal veelal niet aanwezig is bij onze leerlingen? Graag uw reactie.
En last but not least:
4 Waar gaat het in ons vreemdetalenonderwijs dan wel om? Graag uw reactie.
U kunt reageren op één, of meerdere vragen.
(De auteur heeft Engelse Taal en Letterkunde en Onderwijskunde gestudeerd)
