Er zijn ongeveer net zoveel hoogbegaafde meisjes als jongens. In tegenstelling tot jongens, ‘roepen’ meisjes een stuk minder snel om hulp door onaangepast of afwijkend gedrag te vertonen. Daardoor worden ze vaak minder begeleid dan jongens die zichtbaar struggelen met hun hoogbegaafdheid. Rond hun twaalfde, lijken er dan ook meer hoogbegaafde jongens te zijn dan meisjes. Tegen de tijd dat ze volwassen worden, zijn er veel meer hoogbegaafde mannen dan vrouwen. Wat is er gebeurd met de hoogbegaafde meisjes?
Dit artikel is geschreven door Renata Hamsikova van IeKu Advies. Met haar bedrijf zet Renata zich in om ouders en leerkrachten te helpen meer begrip te krijgen over hoogbegaafdheid, zodat hoogbegaafde kinderen goed ondersteund kunnen worden.
Volgens onderzoek zijn er verschillende barrières waardoor hoogbegaafde meisjes minder presteren dan hoogbegaafde jongens (Klein, 1996). Deze zouden het relatief kleine aantal (herkenbaar) hoogbegaafde volwassen vrouwen verklaren. Je leest er meer over in dit artikel.
Zoals leeftijdsgenoten
Hoogbegaafde kinderen worden vaak herkend in groep 1 of 2, wanneer sommige kinderen al kunnen lezen en tot twintig kunnen tellen. Over het algemeen praten, lezen en rekenen hoogbegaafde meisjes eerder dan jongens. De Amerikaanse psycholoog Lewis Terman, een pionier op het gebied van hoogbegaafdheid, ontdekte dat meisjes een voorsprong hadden op jongens in hun academische ontwikkeling gedurende de leeftijd van 2,5 tot 14 jaar. Maar tijdens de middelbare school slaat de balans om. Ongeveer tijdens het derde jaar van de middelbare school is de boodschap van zowel school als thuisfront voor hoogbegaafde meisjes duidelijk: het is veiliger om geen academische dapperheid te tonen en meer als hun leeftijdsgenoten te zijn.
Verlies van zelfrespect
Veel onderzoeken tonen een geleidelijk verlies van zelfrespect bij meisjes tijdens hun schoolloopbaan aan. Tussen de vijfde groep van de basisschool en de tweede klas van het voortgezet onderwijs, daalt het zelfrespect van hoogbegaafde meisjes aanzienlijk (Kline & Short, 1991; Klein, 1996). Omgekeerd worden kenmerken als perfectionisme, hopeloosheid en ontmoediging duidelijker met de jaren. Veel meisjes passen zich aan om zich niet te vervreemden van de groep. Sommige hoogbegaafde meisjes komen tot de conclusie dat academische competitie vermeden zou moeten worden om vriendschappen te behouden, ook al betekent het dat ze hun talenten niet kunnen ontplooien.
Onder het niveau
Hoogbegaafde meisjes zijn meestal beter sociaal aangepast dan hoogbegaafde jongens en daardoor pikken ze sneller sociale richtlijnen op en weten ze hoe ze zich moeten aanpassen. Om anderen een plezier te doen, hebben ze de neiging onder hun niveau te gaan zitten. Hoogbegaafde meisjes op de middelbare school kiezen er ook vaak voor hun klas niet te verlaten voor verrijkingslessen.
Terwijl jongens over het algemeen geen contact zoeken met jongens die een lager cognitief niveau hebben dan zijzelf, doen meisjes moeite zich in de groep te mengen zodat hun talenten niet opvallen. De meest kritische periode waarin talent verloren gaat is rond de 10 tot 14 jaar. In deze periode ontdekken hoogbegaafde meisjes dat hun academische prestatie ten koste kan gaan van acceptatie binnen de groep. Meidengroepen belonen conformisme en kunnen het meisje dat goed presteert verbannen.
Wat je als docent kunt doen:
- Vroege identificatie: de beste leeftijd voor evaluatie en identificatie van hoogbegaafde meisjes is tussen 3,5 en de 7 jaar. Voor sommige meisjes is een eerdere schooltoetreding bevorderlijk.
- Biedt speciale programma’s aan die hoogbegaafde meisjes uitdagen en stimuleren.
- Moedig de interesse aan voor een hoger niveau rekenen/wiskunde en de wetenschappen.
- Spoor meisjes aan voor hun successen (goede cijfers) uit te komen en erken hun talenten.
- Wijs meisjes op andere succesvolle vrouwen in literatuur en wetenschap.
Hoe moedig jij hoogbegaafde meisjes aan om zichzelf te zijn? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
