Begin september ging ik een ochtend aan de slag met leerplichtambtenaren bij de gemeente Rotterdam. Als kickstart van het nieuwe schooljaar, doken we met de een interactieve sessie in de jongerenwereld en behandelden we de theorie rondom motivatie van de jeugd. Hoe kunnen we zoveel mogelijk jongeren gemotiveerd houden om hun school af te maken? Een aanpak die aan bod kwam was: gebruik rolmodellen.
Dit artikel van James Smith verscheen eerder op de blog van jongerencommunicatiebureau Youngworks.
Het effect wat rolmodellen op jongeren hebben onderschrijf ik volledig en daarom ga ik daar in deze blog wat dieper op in. De gemeente Rotterdam heeft een nieuwe visie in het benaderen van jongeren (16 – 23 jaar) die vroegtijdig dreigen uit te vallen. Hun zienswijze past goed bij onze kijk op motivatie; zorg voor verbinding, want ‘zonder relatie geen prestatie’. Ga op zoek naar het verhaal van iedere jongere; benader ieder als uniek persoon en stimuleer vanuit verbinding om naar school te gaan en onderwijs te volgen. Dit vraagt in dit voorbeeld van de leerplichtambtenaar om een coachende aanpak van jongeren, waarbij veiligheid en verbinding van cruciaal belang zijn. Hoe past het gebruik van rolmodellen daar dan bij?
Urgentie
Voordat jongeren met school stoppen, hebben ze nog geen idee wat de gevolgen daarvan zijn. Ze leven in het moment en zien de urgentie van het naar school gaan niet. “Ik heb al een baantje en verdien al geld, daar heb ik geen diploma voor nodig”, “Ik ga later toch in het bedrijf van mijn vader werken”, kunnen zo maar uitspraken van enkele gedemotiveerde jongeren zijn. Op dat snijvlak zetten wij met veel bevlogenheid onze knowhow in: jongeren die dreigen uit te vallen of moeite hebben met hun studiekeuze kunnen wel wat voorbeeldgedrag gebruiken. Je kunt op een aantal lagen rondom de jongere met rolmodellen werken. Ik schets er drie en benoem daarbij een paar praktijkvoorbeelden.
1. Voor jongeren door jongeren (peer-to-peer)
Dat het geven van goede en slechte voorbeelden door peers werkt bij jongeren die dreigen uit te vallen, bleek uit een eerder project dat Youngworks voor het ministerie van OCW onder de noemer Stay in the game uitvoerde. In dat project vertelden voormalig schoolverlaters hun persoonlijk verhaal aan jongeren in het vo en mbo.
2. Voorbeelden uit de praktijk
Wat je ziet is dat jongeren nog vaak wisselen van studie of afhaken, omdat ze niet de goede keuze hebben gemaakt. Jongeren die geen idee hebben welke studie ze moeten volgen, zijn gebaat bij praktijkvoorbeelden. Zo kwam ik in aanraking met Youthcase die verhalen van jongeren over hun studie- en loopbaan in beeld brengt. Op de website van Youthcase staan interviews met jongeren uit verschillende beroeps- en werkvelden. De interviews geven een eerlijk beeld over welke (studie)keuzes jongeren hebben gemaakt en wat ze wel en niet leuk vinden aan hun baan. Door een beter beeld te geven over beroepen die bestaan en het delen van praktische tips maakt Youthcase het keuzeproces voor jongeren makkelijker.
3. Geef zelf het voorbeeld
Werk je als docent, begeleider of andere professional met jongeren, toon dan zelf ook het gewenste gedrag dat je van jongeren verwacht. Walk the talk! Omdat jongeren bewust en onbewust veel van volwassenen leren, is het belangrijk dat we de lat ook hoog leggen voor onszelf. Zo kwam bij de leerplichtambtenaren het voorbeeld aanbod jongeren iets te delen over de eigen loopbaan. Heb je bijvoorbeeld ooit zelf een switch in je carrière gemaakt? Deel open jouw ervaringen. Zo zien jongeren dat een studie niet altijd leuk is en hoe belangrijk doorzetten is. En dat het ook belangrijk is om na te denken over wat echt bij je past. Dit filmpje laat heel mooi het belang van voorbeeldgedrag zien.
Over James Smith
James Smith werkt als trainer en adviseur bij Youngworks. Vanuit een passie voor de persoonlijke groei van jongeren geeft hij lezingen, trainingen en workshops over de sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling van jongeren, talentontwikkeling en motivatie aan ouders, docenten, praktijkopleiders en andere professionals die met jongeren werken. Ook coacht en traint hij jongeren al een aantal jaar succesvol in hun zoektocht naar zingeving en motivatie.
Heb jij weleens rolmodellen gebruikt in je lessen? Hoe ging dit? Laat je reactie en eventuele tips achter in het reactieformulier.
