‘Elke leerkracht die vandaag gezongen heeft in de klas, mag zichzelf op de schouder kloppen. Jij hebt een essentiële bijdrage geleverd aan de taalontwikkeling van je leerlingen.’ Dit mooie compliment was onlangs te lezen in een opiniestuk van muziekdocente Ellen Bothof in NRC. Maar hoe zit dat nu eigenlijk? Welke ‘bijvangst’ brengt een muzikaal intermezzo met zich mee?
Kinderen voor Kinderen, K3 of Snelle, wat je zingt maakt niet veel uit, dát je zingt is wat het verschil gaat maken. Ellen Bothof is muziekdocent aan de Pabo in Deventer en tijdens interviews met EditieNL en NPO Radio1 gaat haar pleidooi verder: ‘Kinderen op de basisschool moeten weer dagelijks zingen!’ We lichten drie grote voordelen van zingen in de klas uit.
1 Hersengymnastiek
Zingen kan kinderen helpen met taalproblemen, vertelt Bothof. ‘Wat ik interessant vind, is dat het taalniveau van kinderen met een taalachterstand of dyslexie omhoogschiet wanneer ze zingen.’ Door tijdens het zingen bewegingen te maken en te letten op de toon en klank van een woorden ga je ze beter snappen.
Ook hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder is een groot voorstander van zingen in de klas. ‘Je hebt twee hersenhelften’, legt hij uit. ‘Het taalgedeelte zit vaak links en het muziekgedeelte zit vaak rechts. In die hersenhelften heb je bepaalde verbindingen. Die zitten zowel in het hersendeel dat over muziek gaat, als in het gedeelte dat over taal gaat. En die communiceren met elkaar.’ Hoe meer je zingt, hoe beter die verbindingen worden en dat is heel goed voor de taalontwikkeling.
2 Leren luisteren
Kinderen die naar je luisteren, dat klinkt leerkrachten meestal als muziek in de oren. Goed nieuws: muziek helpt kinderen om beter te luisteren. We onderschatten vaak hoe complex luisteren eigenlijk is. ‘De klankgrens tussen twee woorden zit hem soms in een duizendste van een seconde’, legt Bothof uit in het interview met NPO Radio1. ‘Zeker voor kinderen met dyslexie, die op een andere manier en wat vertraagd luisteren, is muzikale training erg goed.’ Zingen helpt!
3 Betere sfeer in de klas
Muziek zet leerlingen in de sociale stand, schrijven onderzoekers van de universiteit van Edinburgh: ‘Samen zingen of musiceren is een heel andere ervaring dan alleen. Het geheel is veel groter dan de losse onderdelen.’ Vind je het lastig om je daar wat bij voor te stellen? Denk dan maar eens aan een zingend publiek tijdens een concert of sportwedstrijd. Het kan je kippenvel geven en een gevoel van verbinding. Bovendien is zingen volgens Scherder belonend. ‘Met elkaar zingen zorgt voor oxytocine, dat is een gelukshormoon’, legt hij uit. ‘Dat komt vrij bij samen zingen.’
Zingen met collega’s
Mocht je nog twijfelen over de voordelen van zingen, bekijk dan zeker het Britse onderzoek naar zingen op de werkvloer eens. Een liedje zingen met je collega’s kan namelijk zorgen voor minder werkstress en een betere band. Maak dus snel een gezamenlijke playlist op Spotify aan en begin de volgende vergadering met bijvoorbeeld deze klassieker waarin de schoolvakken je om de oren vliegen.
Spannend?
Vind je zingen spannend dan heeft Bothof nog een gouden tip voor je: ‘Ieder mens is uitgerust met een basisset spieren om te kunnen zingen, daarom komt zingen ook in alle culturen op de wereld voor. Zoals het gaat met elke vaardigheid: als je iets dagelijks doet word je er vanzelf beter in.’
Lied van de maand
Elke maand schrijven en zingen studenten van het Utrechts Conservatorium speciaal voor Onderwijs van Morgen een lied van de maand.