Altijd de perfecte les willen geven, de perfecte antwoorden paraat hebben én perfecte opdrachten bedenken voor je leerlingen, kortom: altijd de perfecte docent willen zijn. Perfectionisme in je vak kan heel veel energie kosten. Hoe leid je jouw perfectionisme in goede banen? Daarover lees je meer in dit artikel.
Natuurlijk, iedere docent haalt voldoening uit een leuke les. Het wordt anders wanneer iedere les een leuke les móét zijn en er geen ruimte is voor lessen die zo nu en dan wat minder goed lopen. Je bent niet meteen een perfectionist als je een les goed voorbereidt. Maar wanneer je tot diep in de nacht werkt aan het stroomlijnen van jouw presentatie, met details die leerlingen niet eens zien, dan heb je perfectionistische trekjes. Je levert dan meer, gaat voor kwaliteit die er eigenlijk niet echt toe doet.
Is het een probleem?
Dan nog is perfectionisme niet per definitie een probleem. Het wordt zelfs vaak omschreven als een positieve eigenschap. Een probleem wordt het pas wanneer je er last van ondervindt. Bijvoorbeeld wanneer het extra tijd en energie kost, of als het je hindert in je werk. Onderzoekers die concluderen dat perfectionisme de afgelopen jaren is toegenomen, denken dat dit te maken zou kunnen hebben met onze individualistische maatschappij. De competitiedrang is hoog. Dat kan zorgen voor onrealistische eisen aan jezelf.
Perfectionisme herken je zo
Hoe herken je doorgeslagen perfectionisme bij jezelf? Een aantal kenmerken: Je bent altijd aan het pleasen en wilt dat andere mensen je goed vinden. Je maakt jezelf helemaal gek met de hoge eisen die je aan jezelf stelt, maar denkt dat het niet anders kan. Ook kan het zijn dat je uitstelgedrag vertoont. Uit angst om te falen schuiven veel perfectionisten taken voor zich uit. Je bent daarnaast extreem kritisch op anderen, zij maken de fouten waar jij je bij jezelf aan irriteert. Je denkt misschien ook zwart-wit: de les ging goed of het was een totaal drama. Doe deze perfectionisme test om erachter te komen hoe jij op deze punten scoort.
Perfectionisme en faalangst
Perfectionisme is niet altijd een karaktereigenschap. Het komt vaak ook voort uit faalangst. Signalen dat je perfectionisme uit de hand loopt: Je bent bang voor kritiek en stelt je daarom niet altijd open naar collega’s. Je kunt eindeloos piekeren over een ‘fout’ die anderen allang weer vergeten zijn, bijvoorbeeld: je was vorige week vijf minuten te laat voor de docentenvergadering. Je vat alles persoonlijk op en iedere vorm van commentaar of feedback zie je een persoonlijk falen. Je rent jezelf voorbij en kijkt altijd naar wat je nog niet kunt, in plaats van naar wat er al goed gaat.
Perfectionisme aanpakken
Perfectionisme kan dus verschillende oorzaken hebben. Wil je jouw perfectionisme in de klas aanpakken, dan moet je eerst kijken door welk soort perfectionisme je gehinderd wordt. Het is ook mogelijk dat je last heb van meerdere vormen van perfectionisme.
- Perfectionisme gericht op kwaliteit: je wilt het zo goed mogelijk doen.
- Perfectionisme gericht op personen: je wilt het goed doen voor anderen en iedereen tevreden stellen.
- Perfectionisme uit zelfbescherming: doe je alles perfect, dan kan niemand kritiek hebben en hoef jij je niet te schamen.
Wanneer je weet wat de oorzaak van je perfectionisme is, kun je vanuit daar verder aan de slag. Balans vinden is belangrijk en wat in alle gevallen helpt is leren relativeren. Leren loslaten, fouten durven maken en daarvan kunnen leren, mild zijn naar jezelf en realiseren dat niets perfect is. Dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Als je er echt mee aan de slag wilt, zijn er diverse coachingsinstituten die je daarbij kunnen begeleiden.
Heb jij perfectionistische trekjes? Hoe deal je daarmee? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
