Hoe kun je het schrijven en lezen van teksten leuker maken voor leerlingen? In dit artikel geven we tips en ideeën voor het werken met teksten. Als de motivatie van leerlingen wordt aangewakkerd, verbeteren hun prestaties ook. Wil je extra aandacht besteden aan begrijpend lezen? Zo maak je het nog leuker!
De tips in dit artikel zijn afkomstig uit het boek Lezen met de leessandwich. Zowel het boek, dat verscheen bij Ten Brink uitgevers, als het artikel is geschreven door Bert de Vos en Marieken Pronk. Bekijk meer informatie over het boek.
Leerlingen die met enthousiasme een tekst lezen, nieuwsgierig zijn naar wat er in de tekst staat en nog meer over het onderwerp wil weten …. Dat zie je als leraar graag in de klas! Of je nu in het po, vo of mbo werkt; Nederlands geeft of een taalles doet; en zaakvak geeft of een praktijkvak; leren begint bij een intrinsieke honger naar kennis en leren.
Lesopbouw
De meeste lessen van verschillende vakken hebben dezelfde opbouw. Vaak begint een les met het gezamenlijk lezen van een tekst, dan worden de bijbehorende opdrachten gemaakt en vervolgens worden de antwoorden worden besproken. Dit is natuurlijk een gechargeerd beeld, maar het model lezen– vragen maken – vragen bespreken komt veel voor.
Rijkere les
Wij zochten naar ideeën om leerlingen op te voeden tot geïnteresseerde lezers die teksten – al dan niet digitaal – als een natuurlijk onderdeel van hun leefstijl zien. Om dat te bereiken, is het belangrijk minder met vragen over de tekst en meer met verschillende teksten te werken. Zo kun je leerlingen bijvoorbeeld zelf teksten laten meenemen of uitkiezen en aan de slag gaan met verwerkingsopdrachten waarbij leerlingen spreken, schrijven en discussiëren. Door teksten samen te lezen, precies te kijken wat er staat en informatie te verbinden met eigen kennis duikt de leerling dieper in de tekst. Zo ontstaat een rijkere leesles. En het mooie is: de lessen zijn makkelijk voor te bereiden met vrijwel zeker succes. Hieronder volgen enkele voorbeelden:
Je behandelt een tekst met de hele klas. Het gaat over slaapproblemen en wat je eraan kunt doen. In de tekst gaat het ook over een robot die je helpt in slaap te komen.
- Voor het lezen: Laat een stukje droommuziek horen. Dan stel je de vraag: Helpt muziek jou om in slaap te komen? Na een korte bespreking van de antwoorden lezen je leerlingen de tekst.
- Tijdens het lezen: Laat leerlingen een paar alinea’s bespreken en bespreek of wat in de tekst staat helpt of niet. Laat ze ook de moeilijke woorden die ze tegen komen opschrijven.
- Na het lezen: Laat de leerlingen opschrijven wat ze nog meer over dit onderwerp willen weten en wat ze nog meer goede uitvindingen vinden die het de mens makkelijker maken.
Het kan ook anders:
- Voor het lezen: Laat een foto zien (staat in de tekst al een foto, laat dan alleen de foto zien) en bespreek met de klas waar de tekst over zou kunnen gaan
- Tijdens het lezen: Maak de structuur van de tekst zichtbaar in een schema
- Na het lezen: Maak een powerpointdia met maximaal 3 bullets die de hoofdzaken van de tekst weergeven
Variëren
Je kunt eindeloos variëren met de opdrachten. We bouwen onze lessen op als een sandwich: je doet iets met de teksten vooraf, vervolgens doe je een activiteit tijdens het lezen en tot slot iets na het lezen.
Hoe zorg jij ervoor dat leerlingen gemotiveerd blijven bij het lezen van teksten? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
