Een ontwikkelbaar zelfbeeld (growth mindset) is essentieel voor de motivatie van leerlingen. Om die reden is het belangrijk dat leerlingen leren dat vallen én weer opstaan inherent is aan ontwikkeling en dat je samen meer bereikt dan alleen. Dat niet alleen de prestatie, maar ook de weg ernaartoe van belang is. Gamification kan bijdragen aan de ontwikkeling van zo’n mindset. Hoe? Dat lees je in dit artikel.
Gamers zijn ontzettend optimistisch: ze geloven dat iedere uitdaging getackeld kan worden. Daarnaast bouwen ze over het algemeen gemakkelijk vertrouwensrelaties op met andere gamers, doordat iedereen hetzelfde doel voor ogen heeft en zich aan dezelfde regels houdt. Ook zijn gamers productief: ze vinden het leuk om stapsgewijs naar een doel toe te werken. Voor hen is dit doel betekenisvol en groter dan henzelf. Veelal gaat het om een missie: van het redden van de onschuldige prinses uit handen van de gemene eindbaas tot aan het voorkomen van een wereldoorlog. Deze kenmerken maken van gamification een interessante benadering om de ontwikkeling van een growth mindset te bevorderen.
Leren van fouten
Voor de ontwikkeling van een growth mindset is het belangrijk dat leerlingen de vrijheid krijgen om te falen. De wetenschap dat je een vaardigheid niet meteen hoeft te beheersen, maar dat het aanleren ervan juist een proces is van vallen en opstaan, is essentieel voor de motivatie om te leren. Games of lesmethodes met gamification-elementen bieden een betekenisvolle context waarin deze benadering centraal staat.
In een game worden leerlingen voortdurend uitgedaagd om de groeien; om het volgende level te halen. Dit lukt alleen als ze allerlei onvoorziene obstakels overwinnen. Een flexibele houding en risico’s durven nemen zijn essentieel om verder te komen in het spel. De virtuele context biedt de vrijheid om te falen; leerlingen weten immers dat ze het net zo lang mogen proberen tot ze wel dat volgende level behalen.
Creatief en probleemoplossend denken
Als een leerling een level niet haalt op een manier waarvan hij dacht dat hij het zou halen, dan zit er niets anders op dan het op een andere, voor de leerling misschien niet zo voor de hand liggende manier te proberen. Hierbij zijn creatief en probleemoplossend denken essentiële vaardigheden; lukt het niet linksom, dan wel rechtsom. Het spel biedt een veilige omgeving waarin de leerling zonder risico’s vindingrijk en innovatief te werk kan gaan: hoe veiliger een leerling zich voelt om hiermee te oefenen, des te sterker deze vaardigheden zich zullen ontwikkelen.
Betrokkenheid
Last but not least: betrokkenheid. Een van de moeilijkste dingen voor leraren is om leerlingen betrokken en gemotiveerd te krijgen én te houden. Je kunt nog zo’n interessant onderwerp behandelen; als het niet lukt om dat enthousiasme over te brengen, is de kans groot dat niet alle leerlingen zin hebben om ermee aan de slag te gaan. Games en gamification kunnen hier een handje bij helpen door het leren zichtbaar, sociaal en interactief te maken. Er zijn inmiddels redelijk wat digitale toepassingen, lesmethodes, games en platforms waar je als leraar gebruik van kunt maken. Daarnaast werken steeds meer scholen met een (adaptieve) digitale leeromgeving, waarin leerlingen op hun eigen tempo en niveau aan opdrachten kunnen werken. De frustratie van te veel of juist te weinig uitdaging is daardoor voor veel leerlingen verleden tijd – en dat is misschien wel de meest voorname voorwaarde om een growth mindset te kunnen ontwikkelen.
Verder lezen:
- Gamification toepassen in de les
- 4x wetenschappelijk over games in het onderwijs
- Serious gaming in het voortgezet onderwijs
Zet jij games of gamification-elementen in om een growth mindset bij leerlingen te stimuleren? Deel je tips en ervaringen via onderstaand reactieformulier.
