Er is veel gezegd en geschreven over de werkdruk in het onderwijs – dat die hoog is daar zijn we over eens. Als het gaat over het verlagen van die werkdruk, wordt vaak gekeken naar de buitenwereld: er moeten meer geld en mensen bij. In dit artikel geeft Annemiek Tigchelaar, auteur van Grip op je stress, voorbeelden van wat je zélf kunt doen om die werkdruk te verlagen.
In het leven heb je keuzes in hoe je je leven en werk wil indelen. Wellicht heb je maar weinig keuzes – je hebt geen invloed op je werktijden of aantal leerlingen, maar je hebt wel invloed op hoe jij tegen je eigen situatie aankijkt en hoe je ermee omgaat. Dat is lang niet altijd gemakkelijk en soms misschien zelfs confronterend, maar wel een belangrijke manier om je werkdruk te verlagen.
Overzicht
Er is een belangrijk verschil tussen het druk hebben en je druk maken. Misschien heb je het drukker dan nodig? Ligt er meer op jouw bordje dan eigenlijk bij jou hoort? Bijvoorbeeld door niet met de juiste dingen bezig te zijn, taken op je te nemen die je niet zou moeten doen of door je tijd niet optimaal te gebruiken. Waar moet je beginnen als je het té druk hebt: met overzicht scheppen in wat je precies moet doen. Overzicht en orde geven rust en meer concentratie, waardoor je de juiste dingen op het juiste moment kunt doen (en niet als een kip zonder kop blijft ploeteren).
Gebruik hiervoor een takensysteem. Het maakt me niet uit welk systeem – papier of digitaal – als het maar één lijst wordt van alles (ja echt alles!) wat je moet doen. Zelf ben ik fan van Todoist: een digitale app waar ik via mijn telefoon en computer alles in kan zetten. Ik kan mijn taken ordenen op project en er de juiste datum aan plakken. Zo heb ik per dag mijn acties helder.
Betrokkenheid
Naast het druk hebben, kun je je druk máken, waardoor zaken voor jou zwaarder aanvoelen dan nodig. Als je je te druk maakt, ben je overbetrokken bij je werk, perfectionistisch, kun je geen nee zeggen of heb je moeite met het loslaten van je werk. Heel herkenbaar, denk ik. De rode lijn bij je minder druk maken is dat je leert meer voor jezelf te kiezen, voor jezelf leert op te komen en dat je je minder laat leiden door wat (je denkt dat) anderen van je verwachten. Makkelijk gezegd en niet één, twee, drie gedaan. Maar wel iets dat je kunt leren.
De juiste dingen
Er is op zich niets mis met betrokken zijn, mits je je energie stopt in de juiste dingen. Het heeft geen zin om je bezig te houden met zaken waar je geen invloed op hebt. Een komende fusie, traag computersysteem of lastige collega zijn voorbeelden van zaken waar je geen invloed op hebt. Het heeft geen zin om je hier druk over te maken of je eraan te ergeren. Dat geeft onnodige stress en frustratie. Probeer te zien waar je wél invloed op kunt uitoefenen en waar de grens van jouw mogelijkheden ligt.
Een voorbeeld: je maakt je zorgen over de thuissituatie van een leerling. Je doet wat je kunt, praat met de leerling en de juiste personen binnen (of buiten) school. Meer kun je niet. Meer piekeren heeft dan ook geen zin. Probeer het los te laten.
Sta bij een te hoge werkdruk vaker stil bij wat jij zelf aan die situatie kunt verbeteren. Wat kan er van je bordje af om het minder druk te hebben? En hoe kun je ervoor zorgen dat je je minder druk maakt? Meer mogelijkheden om zelf je werkdruk te verlagen, vind je in het boek Grip op je stress van Annemiek Tigchelaar (Uitgeverij Thema). Of kijk op gripopjestress.nl.
