Vanaf 5 mei zendt RTL4 het programma ‘Gepest’ uit. Bij het zien van de vooraankondiging denk ik terug aan mijn schooltijd. In de klas was er toen sprake van groepsvorming; er was een groep populaire jongens en meiden en dan waren er de ‘nerds’. Een van de jongens in het groepje ‘nerds’ werd het meest gepest. Dat heeft zijn sporen nagelaten. Hij heeft serieus met zelfmoordneigingen geworsteld.
Onzichtbaar pesten
Voor ons was het duidelijk dat hij het meest werd gepest. Hij werd op school uitgescholden, uitgelachen en er werden ‘geintjes’ met hem uitgehaald. Vandaag de dag is pesten niet altijd zichtbaar en zelfs niet meer plaatsgebonden. Waar je ook bent, pestkoppen weten je te vinden: online. Cyberpesten varieert van het online zetten van persoonlijke gegevens of foto’s en het sturen van anonieme sms’jes tot het bedreigen via chats en roddelen op Twitter.
Neemt cyberpesten een vlucht?
Volgens de media loopt cyberpesten de spuigaten uit en is het nieuwe pesten nog gemener dan ‘ouderwets’ pesten. Eerder is op Onderwijs van Morgen een blog gewijd aan zo’n nieuwe vorm van pesten: bezemen. In een bezemfilmpje wordt de Hyves- of Facebook-foto van het slachtoffer voorzien van beledigende of bedreigende teksten en op Youtube geplaatst.
De soep wordt niet zo heet gegeten…
De voorlopige resultaten van een recent onderzoek van CcaM, het onderzoekscentrum Jeugd en Media van de Universiteit van Amsterdam, tonen echter een genuanceerder beeld van cyberpesten. De voorlopige conclusie luidt dat er vooralsnog minder online wordt gepest (17%) dan in de klas (35%). Het cyberpesten lijkt veel weg te hebben van gewoon pesten: vooral schelden en beledigen. Maar een kleine 10% bestaat uit beschamende filmpjes en foto’s die online worden gezet.
Beangstigend
De cijfers van cyberpesten mogen dan meevallen, maar daarmee zijn ouders en leerkrachten nog niet gerustgesteld. Het is beangstigend dat online pesten zo onzichtbaar is. Ouders weten niet goed op welke manieren hun kind online actief is. Toch weet zo’n 84% van de slachtoffers wie de pestkop is die hem of haar online lastig valt. Ook vertelt zo’n 70% van de kinderen thuis dat ze online gepest worden.
Grip op (cyber)pesten
Het is goed te beseffen dat cyberpesten bijna altijd een logisch vervolg is op pesten op school. Thuis kunnen ouders meekijken met hun kinderen tijdens het chatten en surfen op internet. Niet ter controle, maar om te weten wat er speelt. Een schoolbrede aanpak werkt in de praktijk het beste om (cyber)pesten aan te pakken. Betrokkenheid en participatie van schoolleiding, leerkrachten, leerlingen en ouders is nodig om een signaal af te geven aan de potentiële pesters: “Wij tolereren geen gepest!”. Zowel leerkrachten als ouders moeten alert zijn op de signalen dat een kind gepest wordt.
In deze Belgische publicatie over pesten is een stappenplan en een draaiboek opgenomen om pesten schoolbreed aan te pakken.
Links over cyberpesten:
* Cyberpesten loopt spuigaten helemaal niet uit
* Pubers vinden cyberpesten grappig
* Jeugd vaker slachtoffer van cyberpesten dan gedacht
Heeft u ervaringen in de klas met (cyber)pesten of heeft u tips voor andere docenten om het pesten tegen te gaan, laat dan een reactie achter.
Charlotte van Regenmortel, VictorCharlyCharly Productions
